Wiadomości / B.H.P. / S.I.P. / Artykuły
Szanowni Koledzy w związku pojawiającymi się skierowaniami na badania psychotechniczne pracowników (w ramach medycyny pracy) chciałbym wyjaśnić umocowania prawne.
O tym, którzy pracownicy powinni być kierowani na dodatkowe badania psychologiczne, decyduje lekarz medycyny pracy na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę, zawierającego w szczególności informacje o:
- rodzaju badania profilaktycznego (wstępne, okresowe, kontrolne),
- stanowisku pracy,
- występowaniu na stanowisku czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych, a także zawierające ewentualne wyniki badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, wykonanych na tych stanowiskach.
Zgodnie z wytycznymi Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w Łodzi oraz Konsultanta Krajowego Medycyny Pracy badaniom psychotechnicznym (niezależnie od badań okulistycznych, neurologicznych itd.) podlegają wszyscy pracownicy wykonujący prace na stanowiskach wymagających pełnej sprawności psychoruchowej.
Do grupy tej kwalifikują się min. operatorzy wózków jezdniowych, operatorzy maszyn budowlanych, osoby pracujące na wysokości jak również (wytyczne z 2008 roku) przedstawiciele handlowi i inni pracownicy prowadzący zawodowo samochód służbowy kategorii B. W przypadku innych stanowisk decyzję o tym, czy praca na danym stanowisku wymaga pełnej sprawności psychoruchowej, podejmuje lekarz medycyny pracy.
Niezależnie od tych wytycznych pracodawców obowiązuje również lista stanowisk pracy wymagających szczególnej sprawności psychoruchowej.
Wykaz prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej reguluje
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ z dnia 28 maja 1996 r.
W sprawie rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej. (DzU nr 62, poz. 287).
Pracami wymagającymi szczególnej sprawności psychofizycznej są m.in. prace:
• operatorów pulpitów sterowniczych urządzeń technologicznych wielofunkcyjnych i wielozadaniowych,
• drużyn trakcyjnych oraz maszynistów - operatorów samojezdnych ciężkich maszyn torowych i kierowców drezyn motorowych,
• nastawniczego, ustawiacza i manewrowego na kolei i na zakładowych bocznicach kolejowych oraz prace dyżurnego ruchu na kolei,
• przy obsłudze urządzeń ciśnieniowych podlegających pełnemu dozorowi technicznemu,
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ z dnia 30 maja 1996 r.
W sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy.*(Dz. U. z dnia 25 czerwca 1996 r.)
Najwięcej wątpliwości budzi określenie "sprawność psychoruchowa". Oznacza ono możliwość wykonywania przez człowieka złożonych czynności ruchowych bez względu na zakłócający wpływ sfery psychicznej przez czynniki zewnętrzne i wewnętrzne. Trzeba jednak zaznaczyć, że nie jest ono tożsame z pojęciem sprawności psychofizycznej z art. 210 § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) i r.p.s.s.p.
Zgodnie z art. 210 § 4 k.p. pracownik ma prawo, po uprzednim zawiadomieniu przełożonego, powstrzymać się od wykonywania pracy wymagającej szczególnej sprawności psychofizycznej w przypadku, gdy jego stan psychofizyczny nie zapewnia bezpiecznego wykonywania pracy i stwarza zagrożenie dla innych osób.
Z pozdrowieniem energetycznym
Oddziałowy Społeczny Inspektor Pracy
Krzysztof Urzędowicz
