Wiadomości / B.H.P. / S.I.P. / Artykuły

Prezydent Andrzej Duda uroczyście podpisał nowelizację ustawy o emeryturach pomostowych, która uchyla wygasający charakter tego świadczenia, wyłącza z minimalnej płacy dodatek za pracę w trudnych warunkach oraz zapewnia ochronę działaczy związkowych w sprawach z zakresu prawa pracy.

Zmienią się zasady dotyczące emerytur pomostowych. Prezydent Andrzej Duda podpisał 16 sierpnia 2023 nowelizację ustawy o tych świadczeniach. Zapisy nowelizacji wypełniają jeden z punktów porozumienia rządu z "Solidarnością". Przypominamy, co się zmieni po wejściu w życie nowego prawa.

Emerytury pomostowe przed nowelizacją przysługiwały tylko tym osobom, które przed 1 stycznia 1999 r. wykonywały pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Chodziło np. o pracę pod ziemią czy bardzo ciężką pracę fizyczną. To oznacza, że emerytury pomostowe miały charakter wygasający - obejmujący coraz mniej osób. Ale w nowelizacji ustawy zapisano m.in. uchylenie wygasającego charakteru  emerytur pomostowych.

Z "pomostówki" mogły skorzystać osoby z co najmniej 15-letnim stażem pracy w szczególnych warunkach, którym do osiągnięcia wieku emerytalnego brakowało pięciu lat. Chodziło więc o kobiety w wieku co najmniej 55 lat i mężczyzn w wieku co najmniej 60 lat. Te zasady pozostają bez zmian. Ale zniesiono limit czasowy. Z emerytury pomostowej skorzystają więc teraz także osoby, które pracę w szczególnych warunkach wykonywały po 1 stycznia 1999 roku, a spełniają inne warunki świadczenia.

Zmianie uległy także przepisy dotyczące instytucji rekompensaty i zawieszenia emerytury pomostowej. W przypadku rekompensaty - czyli odszkodowania za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy o szczególnym charakterze - w nowelizacji przyjęto, że okres takiej pracy, który uprawnia do ustalenia rekompensaty, musi przypadać przed 1 stycznia 2009 roku.

Jeśli chodzi o kwestię zawieszania prawa do "pomostówki", nowelizacja miała ma celu rozwiązanie problemu obchodzenia prawa. Obecnie prawo do tego świadczenia ulega zawieszeniu w razie podjęcia pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (bez względu na wysokość uzyskiwanego przychodu). Regulacja ta pozwalała na zawieszenie prawa do emerytury pomostowej tylko jeśli zachodził stosunek pracy.

W nowelizacji zapisano jednak, że każda forma wykonywania tego rodzaju pracy - bez względu na jej podstawę prawną - powoduje zawieszenie prawa do emerytury pomostowej. Nie będzie więc można obchodzić tej regulacji poprzez podpisywanie np. umów zleceń lub o dzieło.

Zmiany dla związkowców

Zapisy nowelizacji wypełniają także jeden z punktów porozumienia rządu z NSZZ "Solidarność" z 7 czerwca 2023 roku. Przynoszą więc konkretne zmiany dla działaczy związkowych.

Nowelizacja ustawy o emeryturach pomostowych zapewnia więc ochronę działaczy związkowych w sprawach z zakresu prawa pracy. "Dzisiaj pracodawca zwalnia bezprawnie działacza związkowego, sprawa idzie do sądu, toczy się długo, a człowiek zostaje bez środków do życia. Po zmianach pracownik będzie otrzymywał wynagrodzenie do momentu rozstrzygnięcia sądowego tak, żeby nie pozostawał bez środków do życia" - tłumaczył sens zmian wiceminister rodziny i polityki społecznej Stanisław Szwed podczas prac parlamentarnych.

Dodatkowo przepisy podwyższają roczny limit odliczenia od dochodu wydatków z tytułu składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych. Limit zmieni się z 500 zł do 840 zł w danym w roku podatkowym.

Dodatek za pracę w szczególnych warunkach

Podpisana nowelizacja wyłącza także dodatek za szczególne warunki pracy z płacy minimalnej. Chodzi o to, że pracownik pracujący na pełen etat musi otrzymać płacę w kwocie co najmniej równej najniższej krajowej. Jej wysokość jest ustalona prawem. Do tej pory pracodawca mógł ustalić niższą podstawę, jeśli łącznie z dodatkiem za pracę w szczególnych warunkach kwota dorównywała kwocie minimalnej. Teraz już nie będzie mógł tak zrobić.

Dodatek za pracę w szczególnych warunkach przysługuje zatrudnionym w warunkach uciążliwych, szkodliwych  dla zdrowia, przy pracy związanej z dużym wysiłkiem fizycznym lub  umysłowym czy przy pracy szczególnie niebezpiecznej. Wypłata tych dodatków  nie jest obowiązkowa. Wynika natomiast z porozumienia zawartego przez  przedsiębiorcę z pracownikami lub ze związkami zawodowymi. Ich wysokość zależy od ustaleń w danej firmie.

Jak szacują autorzy nowelizacji, ta zmiana spowoduje zwiększenie kosztów  zatrudnienia osób otrzymujących obecnie dodatek o ok. 42 mln zł. Z tego 15 mln zł na trafić do budżetu państwa - bo pracownicy i pracodawcy zapłacą wyższe składki. Reszta pozostanie w kieszeni pracowników.

Krzysztof Urzędowicz
ZAKŁADOWY SPOŁECZNY INSPEKTOR PRACY

   W dniu 15 listopada 2022 odbyła się gala wręczenia nagród "Najaktywniejszy społeczny inspektor pracy".
Nasz Zakładowy Społeczny Inspektor Pracy Krzysztof Urzędowicz po raz trzeci na etapie wojewódzkim został oceniony najwyżej, a na etapie krajowym został wyróżniony. GRATULUJEMY!

   Celem konkursu „Najaktywniejszy Społeczny Inspektor Pracy” jest promowanie działalności Społecznych Inspektorów Pracy, którzy, realizując swoje ustawowe zadania, skutecznie wpływają na poprawę stanu bezpieczeństwa pracy w zakładach i ochronę uprawnień pracowniczych.
   Oceny uczestników dokonują zespoły eksperckie, w skład których wchodzą przedstawiciele Państwowej Inspekcji Pracy oraz reprezentatywnych central związkowych – Forum Związków Zawodowych, Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” i Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych.
   Wojewódzkie Komisje Konkursowe w 16 Okręgowych Inspektoratach Pracy oceniają działalność zgłoszonych kandydatów i wskazują maksymalnie po trzech laureatów (48 kandydatów), którzy uzyskują kwalifikację do etapu krajowego.
   Na szczeblu centralnym, Kapituła powołana przez Głównego Inspektora Pracy, weryfikuje oraz opiniuje nadesłane z okręgów dokumentacje i wnioski.
   Główny Inspektor Pracy, na wniosek Kapituły, przyznaje wyróżnienia 16 społecznym inspektorom pracy, spośród których wyłanianych jest trzech, uhonorowanych nagrodami głównymi.

   Dzisiaj w Hali Sportowo-Widowiskowej w Bełchatowie rozpoczęło się dwudniowe spotkanie w ramach Forum Społecznych Inspektorów Pracy Ziemi Łódzkiej.
   W inauguracyjnym posiedzeniu Forum, zabrał głos nasz kolega Krzysztof Urzędowicz - Zakładowy Społeczny Inspektor Pracy dla Veolia Energia Łódź S.A.
   Forum SIP Ziemi Łódzkiej propaguje działania na rzecz poprawy i wzmocnienia bezpieczeństwa pracowników w zakładach pracy oraz rozpowszechnianie dobrych praktyk w zakresie bezpieczeństwa pracy i ochrony praw pracowniczych.

W dniu 25.05.2022 Społeczni Inspektorzy Pracy Veolia Łódź brali udział w szkoleniu organizowanym przez Okręgowy Inspektorat Pracy w Łodzi.

Akademia SIP to cykl szkoleń skierowanych do społecznych inspektorów pracy z województwa łódzkiego.

Celem Akademii SIP jest wzmocnienie efektywności społecznej kontroli warunków pracy oraz ochrony praw pracowniczych. Drogą do realizacji powyższego celu jest doskonalenie społecznych inspektorów pracy poprzez stopniowe podnoszenie poziomu ich wiedzy oraz umiejętności, aby umożliwić im efektywną realizację ustawowych zadań oraz skuteczne wpływanie na poprawę stanu bezpieczeństwa pracy w zakładach i ochronę uprawnień pracowniczych. Ponadto organizowane warsztaty, w tym wymiana informacji pomiędzy społecznymi inspektorami z różnych zakładów pracy, umożliwia dzielenie się wiedzą, doświadczeniem, a także innowacjami i dobrymi praktykami w poprawianiu stanu bhp oraz ochronie praw pracowniczych w zakładach.

Niewątpliwą korzyścią z uczestnictwa w Akademii SIP jest wiedza zdobyta podczas szkoleń prowadzonych przez doświadczonych pracowników i inspektorów pracy z Sekcji Prewencji i Promocji Okręgowego Inspektoratu Pracy w Łodzi. Jednak szkolenia teoretyczne to nie wszystko. Akademia SIP to jedyne miejsce, w którym uczestnicy mają szansę nabycia praktycznych umiejętności oraz zapoznania się z wdrożonymi z sukcesem pomysłami, innowacjami i dobrymi praktykami w dziedzinie sukcesywnego poprawiania stanu bhp oraz ochronie praw pracowniczych. Co więcej, w ramach grupowych dyskusji, początkujący oraz doświadczeni społeczni inspektorzy pracy wraz z pracownikami i inspektorami Państwowej Inspekcji Pracy postarają się wypracować rozwiązania problemów i przeciwności pojawiających się podczas pełnienia funkcji SIP.

Liderzy, Zakładowi Inspektorzy Pracy województwa łódzkiego w ramach szkolenia dzielili się wiedza i doświadczeniem ze swojej pracy na rzecz budowy kultury bezpieczeństwa.

Akademia SIP 2022 - program szkolenia zaawansowanego 25.05.2022 r..002.pdf 575.43 kB

    W dniu 16 listopada odbyła sie gala wręczenia nagród w konkursach organizowanych przez łódzką Państwową Inspekcję Pracy  Zakładowy Inspektor Pracy Krzysztof Urzędowicz odebrał dwie nagrody :

1.     wyróżnienie w konkursie "Pracodawca organizator bezpiecznej pracy" firma nasza zdobyła 92 punkty na 100 możliwych zabrakło nam 3 punktów do podium

2.     nagrodę za pierwsze miejsce w konkursie wojewódzkim "Najaktywniejszy Społeczny Inspektor Pracy" 

Po raz pierwszy w historii konkursów odbierano dwie nagrody związane z szeroko pojętą budową kultury bezpieczeństwa w różnych kategoriach dla jednej firmy.